In deze training doen professionals theoretische kennis en praktische kunde op over trauma in het algemeen en vluchtelingen trauma in het bijzonder. Naast basiskennis over trauma, komen de specifieke fases van vluchten en de Nederlandse context na aankomst aan de orde. Ook verschillende culturele normen en waarden t.a.v. trauma, én de eigen culturele bril komen aan bod.
Vluchtelingen die aankomen in Nederland hebben vaak al een heleboel meegemaakt. In de thuissituatie waar ze uit weggevlucht zijn in eerste instantie. Denk aan oorlog, natuurrampen, politieke onveiligheid, gebrek aan basisvoorzieningen. Vervolgens onderweg hier naartoe. Lange, vaak onzekere reizen, waarbij het niet zelden de vraag is of de bestemming überhaupt levend bereikt wordt.
Veel vluchtelingen hebben onderweg of in het land van herkomst familieleden en dierbaren verloren. Een groot deel van hen wordt voor, tijdens of na de reis slachtoffer van mensensmokkel, mensenhandel en uitbuiting. Bij uiteindelijke binnenkomst in Europa/Nederland staat een lange, vaak onbegrijpelijke asielprocedure voor de deur. Tijdens die procedure worden zowel kinderen/jongeren, alsook hele gezinnen vaak veelvuldig overgeplaatst binnen Nederland met alle gevolgen van dien.
Bovenstaande maakt dat vluchtelingen vaak veelvuldig traumatiserende ervaringen hebben meegemaakt. Veelal speelt het missen van voor hen belangrijke personen ook een grote rol. Van behandeling is vaak (nog) geen sprake (geweest). Veel van hen lopen logischerwijs vast in overlevingspatronen tijdens de langdurige stressvolle situatie waar zij zich in bevinden. Leven tussen twee culturen in, speelt daarbij soms een extra complicerende rol. Inzicht in de wereld die schuilgaat achter gedrag, achter trauma, helpt om beter aan te sluiten bij getraumatiseerde vluchtelingen.
Aan de hand van casuïstiek en praktijkvoorbeelden komt de theorie tijdens de training tot leven. Je leert traumasensitief kijken naar gedrag. Middels een interactieve oefening ervaar je hoe je zelf op stressvolle situaties reageert, om zo te voelen hoe het stresssysteem werkt. We oefenen met een nieuwe manier van naar gedrag kijken. Je leert wat je als professional morgen al kunt doen om kinderen, jongeren en volwassenen die een ingrijpende vlucht meegemaakt hebben te helpen herstellen. Je wordt je bewust van je eigen meegebrachte normen en waarden en leert stilstaan bij culturele verschillen. Na de training heb je concrete tools om trauma bespreekbaar te maken bij vluchtelingen, ook als je niet dezelfde taal spreekt.
Bert Vastenburg
Mede-organisator symposium ‘Een helpende hand bij oorlogstrauma’
A: Was er bij jullie thuis ook sprake van geweld?
B: Nee.
A: Hoe zagen jullie ruzies er dan uit?
B: Nou gewoon…
-Stilte… aanmoedigende blik…-
B: Het ging meestal nergens over, kleine dingen.
A: Hoe ging dat dan?
Vanmiddag was het weer raak. Voor de derde keer deze week (lees eigenlijk in één werkdag), zag ik in een rapport over een overduidelijk getraumatiseerd kind staan dat het kind ADHD en ASS problematiek ‘heeft’. De term ‘trauma’ was in de dikke verslaglegging, echter nergens te lezen…
Het gaat in mijn werk vaak om kinderen die opgroeien in situaties van (fors) huiselijk geweld, kindermishandeling, misbruik. Niet zelden in gezinnen waar de problematiek al meerdere generaties aan de orde is.